Kacheksja reumatoidalna to niezamierzony spadek masy ciała prowadzący do osłabienia siły mięśniowej i wyniszczenia. Ubytek tkanki mięśniowej potrafi dotyczyć nawet dwóch trzecich wszystkich chorych na RZS. W odróżnieniu od kacheksji nowotworowej, kacheksja w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów nie prowadzi w bezpośredni sposób do zgonu, ale skutkując obniżeniem siły mięśniowej i sprawności fizycznej może istotnie wpływać na rozwój i przebieg powikłań RZS.
Głównym czynnikiem prowadzącym tu do wyniszczenia wydaje się być przewlekły, aktywny stan zapalny i związana z nim nadprodukcja prozapalnych cytokin. Tymczasem stan zapalny hamuje uruchomienie mechanizmów ochronnych, przyczyniając się do przyspieszonego ubytku masy tkanki mięśniowej, tłuszczowej i kostnej. W przypadku kacheksji u chorych na RZS całkowita masa ciała może nie zmieniać się, masa tłuszczowa może przyrastać, a istotny ubytek dotyczyć może masy mięśniowej.
Wczesne rozpoznanie kacheksji i rozpoczęcie leczenia umożliwia wyrównanie powstałych zaburzeń. Do niefarmakologicznych metod leczenia należy interwencja żywieniowa, obejmująca m.in. zwiększoną podaż energii i białka. Pacjent z RZS z nadmierną masą ciała nie powinien odchudzać się gwałtownie, a tym bardziej przechodzić na głodówki, czy obecnie tak modne diety oczyszczające co tylko znacznie pogorszy jego stan.
Aktywność fizyczna w zapobieganiu i leczeniu kacheksji jest niezbędnym uzupełnieniem terapii farmakologicznej. Regularny trening z obciążeniem nie tylko zwiększa masę mięśniową, ale redukuje nadmiernie rozwiniętą tkankę tłuszczową, obniża stężenie CRP i innych cytokin zapalnych, zmniejsza aktywność choroby, ból oraz poprawia jakość życia. Oba rodzaje treningu: aerobowego i z obciążeniem, odpowiednio dostosowanego do stanu chorych powinny stanowić standardowe uzupełnienie leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów.
Bibliografia:
