email kontakt@studiozycia.pl    location_on Kontakt
Dietetyka kliniczna i Medycyna Żywienia 0

Zjawisko sodowrażliwości. Występowanie sodowrażliwości ciśnienia tętniczego oraz dlaczego insulinooporność szybciej dotyka osób o słabej tolerancji na sód.

Zjawisko sodowrażliwości. Występowanie sodowrażliwości ciśnienia tętniczego oraz dlaczego insulinooporność szybciej dotyka osób o słabej tolerancji na sód.

Sód obok chloru i potasu jest podstawowym elektrolitem organizmu. Odpowiada za utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej. Bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni i układu nerwowego. Nie mamy problemów z niedoborem sodu, a przynajmniej obserwuje się to niezwykle rzadko. Mamy jednakże problemy ze zbyt wysoką zawartością sodu w diecie. Sód w nadmiarze jest toksyczny! Jest przyczyną nadciśnienia tętniczego, udarów mózgu, miażdżycy i zaburzeń rytmu serca, powoduje większe wydalanie wapnia z moczem, co w konsekwencji najczęściej prowadzi do kamieni nerkowych oraz osteoporozy.

Wśród osób z nadciśnieniem tętniczym u około 60%  występuje tzw. nadciśnienie sodowrażliwe. To dużo! Sodowrażliwość rozpoznaje się, gdy wzrasta ono pod wpływem zwiększonego dostarczania sodu do organizmu.  Cecha sodowrażliwości może być uwarunkowana genetycznie. Jednym z czynników może być wrodzona zmniejszona liczba nefronów co powoduje wcześniejsze pojawienie się nadciśnienia tętniczego oraz może być przyczyną rozwoju sodowrażliwości. Tak więc wiemy już, iż cecha sodowrażliwości może być uwarunkowana genetycznie i na to nie mamy wpływu. Ta cecha może zostać zdeterminowana w życiu płodowym pod wpływem czynników genetycznych i środowiskowych. Ale istnieje też druga możliwość! Sodowrażliwość może być nabyta. Dieta bogatosodowa będzie prowadziła do zmian w drobnych naczyniach nerkowych i stanów zapalnych w tkance śródmiąższowej, co w konsekwencji stopniowo uszkadza nerki. A osłabiona czynność nerek zaburza pracę innych organów.

Warto też wiedzieć że, zjawisko sodowrażliwości nasila się wraz z wiekiem, a zwłaszcza u osób z otyłością. Wykazano, że ciśnienie tętnicze otyłych nastolatków zależy od zawartości sodu w diecie, w odróżnieniu od nastolatków z należną masą ciała. Redukcja masy ciała o średnio 7,5 ± 12,4 kg u otyłych nastolatków powodowała ustąpienie cechy sodowrażliwości przy ograniczeniu zawartości sodu w diecie.

Ważnym czynnikiem jest pobudzenie współczulnego układu nerwowego, co też będzie miało ogromy wpływ na nasze samopoczucie fizyczne oraz psychiczne. W badaniach doświadczalnych wykazano, że nadmierne spożywanie węglowodanów i tłuszczów stymuluje współczulny układ nerwowy. Podwyższone stężenia insuliny zwiększają reabsorbcję jonów sodu w kanalikach proksymalnych nerek, przyczyniając się również do rozwoju cechy sodowrażliwości ciśnienia tętniczego.

Wracając do układu współczulnego ….

Zwiększona aktywność układu współczulnego jest jednym z najważniejszych mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój nadciśnienia tętniczego i jego powikłań. Aktywacja układu współczulnego może być odpowiedzialna za przerost mięśnia sercowego, przebudowę ściany naczyń oraz nasilać progresję niewydolności nerek. Efektem aktywacji układu współczulnego może być zwiększenie przepuszczalności błony komórkowej dla sodu. W przypadku wielu chorób układu krążenia wraz ze zwiększeniem napięcia układu współczulnego dochodzi do zmniejszenia napięcia układu przywspółczulnego. Zaczynamy odczuwać nieuzasadnione niepokoje, lęki, a nawet depresję, przewlekłe zmęczenie, do tego może dojść arytmia serca, słaba odporność na stres, zaczynamy mieć problemy z pamięcią, koncentracją, lekarz ostatecznie stwierdza nadciśnienie i najczęściej przypisuje leki.

Nie tylko sód szkodzi!

Pamiętaj więc, iż insulinooporność, jak i hiperinsulinemia pobudzają aktywność układu współczulnego. Wywołuje to skurcz naczyń krwionośnych, retencję wody i sodu w nerkach, przerost naczyń krwionośnych, w przyszłości choroby sercowo-naczyniowe. Ten zaś, kto ma mniejszą tolerancję na sód, ma większe ryzyko rozwoju insulinooporności oraz cukrzycy.

Czy jest jakiś niefarmakologiczny sposób na ‘’uspokojenie’’ układu współczulnego oraz poprawę wrażliwości na sód?

Na szczęście tak i możemy, a nawet powinniśmy sobie pomóc.  Zarówno wysiłek fizyczny, jak i stopniowa redukcja masy ciała oraz poziomu stresu mogą prowadzić do korzystnego efektu metabolicznego, zmniejszenia aktywacji współczulnej i wzrostu aktywności przywspółczulnej oraz poprawy funkcji śródbłonka. Dieta chorych na nadciśnienie tętnicze nie powinna zawierać więcej niż 5 g soli kuchennej/dobę (≤ 85 mmol sodu). Należy również zwiększyć ilość potasu w diecie, który zwiększa wydalanie wody z organizmu i zmniejsza obrzęki.

Przy chorobach sercowo-naczyniowych to wszystko o czym napisałam jest ze sobą silnie powiązane. Insulina i sód nie będące w homeostazie niosą za sobą niszczycielskie skutki dla organizmu. Występowanie cechy sodowrażliwości ciśnienia tętniczego jest czynnikiem ryzyka rozwoju nadciśnienia i zwiększonej śmiertelności, warto więc podjąć działania poprawiające wrażliwość na sód, aby nie dopuszczać do rozwoju chorób. Dieta niskosodowa jest szczególnie korzystna u chorych z nadciśnieniem sodozależnym. Nie zaleca się też drastycznych restrykcji dietetycznych odnośnie sodu, gdyż efekt może być odwrotny. Jednakże, zmniejszenie ilości sodu w diecie wpływa bardzo korzystnie nie tylko na zdrowie. Co ciekawe, w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono symulację korzyści ze zmniejszenia spożycia soli o 3 g/dobę przy użyciu Coronary Heart Disease Model. Oszacowano, że spowoduje to zmniejszenie liczby nowych przypadków choroby wieńcowej o 120 000, udarów o 66 000 i zawałów mięśnia sercowego o 99 000 rocznie, redukcję zgonów z jakiejkolwiek przyczyny o 92 000 rocznie, zmniejszenie kosztów opieki zdrowotnej o 24 miliardy rocznie.

Sód jest potrzebny, ale w odpowiedniej ilości. Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ), zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zaleca ograniczenie spożycia soli do 5 g dziennie na osobę (jedna płaska łyżeczka). Tego się trzymajmy!

 

 

Bibliografia:

 

 

 

Strona dla wszystkich zainteresowanych zdrowiem:

  • Dietoterapia kliniczna i pediatryczyna
  • Żywienie specjalistyczne w prewencji i leczeniu chorób
  • Dieta niskohistaminowa / Immunożywienie
  • Dieta w chorobach autoimmunologicznych
  • Przepisy na zdrowe dania o dużej gęstości odżywczej
  • Artykuły poparte badaniami naukowymi
  • Dieta Low FODMAP, śródziemnomorska

Kim jest dietetyk kliniczny?


Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dieta niskohistaminowa

Dieta niskohistaminowa

Współpraca ze specjalistami z dziedziny medycyny, dietetyki i zdrowego odżywiania

ROZUMIEM Nasza strona używa pliki cookies aby umożliwić wysoki standard obsługi.
Jeżeli nadal chcesz korzystać z serwisu, musisz wyrazić na to zgodę. Możesz również zmienić ustawienia dotyczące cookies.