email kontakt@studiozycia.pl    location_on Kontakt
Dietetyka kliniczna i Medycyna Żywienia 0

Wpływ diety na stwardnienie rozsiane. Czy rodzaj spożywanych kwasów tłuszczowych ma wpływ na rozwój i progresję stwardnienia rozsianego?

Wpływ diety na stwardnienie rozsiane. Czy rodzaj spożywanych kwasów tłuszczowych ma wpływ na rozwój i progresję stwardnienia rozsianego?

Stwardnienie rozsiane (SM) jest przewlekłą chorobą zapalno-autoimmunolo­giczną ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Osoby z SM często przechodzą przez epizody ostrych ataków, stopniowo tracąc umiejętność widzenia, chodzenia, pojawiają się zaburzenia czucia,  mowy, zmęczenie, nadmierna drażliwość i chwiejność emocjonalna. Częściej na SM zapadają kobiety niż mężczyźni. Choroba występuje częściej w Wielkiej Brytanii, Północnej Ameryce oraz Skandynawii i siedmiokrotnie częściej diagnozuje się ją w południowej Australii, bliżej bieguna południowego niż na północy tego kraju.

Istnieje wiele powiązanych ze sobą czynników genetycznych i środowiskowych sprzyjających powsta­waniu tej choroby. Obecnie coraz częściej jednak poszukuje się związku między dietą, a przebiegiem chorób przewlekłych, w tym SM. Mamy do czynienia z wieloma ciekawymi raportami naukowymi na temat wpływu żywności na SM, o których pragnę wspomnieć w tym artykule.

Czy rodzaj spożywanej żywności może modyfikować naturalny przebieg tej choroby?

Przy­puszcza się, że zaostrzenie niektórych objawów SM jest powiązane z takimi składnikami diety, jak: nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych, głównie pochodze­nia zwierzęcego, niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (małe spożycie tłuszczu roślinnego oraz tłustych ryb morskich) niedobór witamin D i B12, kwasu foliowego, substancji o właściwoś­ciach przeciwutleniających oraz mikroelementów (szczególnie cynku, selenu i miedzi). Ja jednak w chwili obecnej skupię się bardziej na tłuszczach, które mają ogromne znaczenie w diecie chorego na SM.

Już w latach 40 zasugerowano, że spożywanie nasyconych tłuszczów pochodzenia zwierzęcego oraz kwa­su arachidonowego wiąże się bez­pośrednio z częstością występowania SM.  Naukowcy dowodzą, że w regionach, w których przeważa spożycie oliwy z oliwek, stwardnienie rozsiane występuje rzadziej niż tam, gdzie najpopularniejszym tłuszczem jest masło lub inny tłuszcz zwierzęcy.

Dr Swank, neurolog opisał swoje sukcesy w piśmie The Lancet w roku 1990.  Swank uznał, iż dieta bogata w tłuszcze nasycone może być odpowiedzialna za chorobę. Przeprowadził on bardzo słynną próbę na 144 pacjentach z SM. Przez 34 lata monitorował tych pacjentów. Zalecił im dietę ubogą w tłuszcze nasycone, której jedna grupa przestrzegała, a druga nie. Białko pochodziło głównie z ryb i owoców morza oraz chudego mleka. Dodatkowo w diecie znalazły się warzywa, owoce oraz zboża. W miarę trwania badania Swank zauważył, że postęp choroby był łagodniejszy u osób na diecie ubogiej w tłuszcze nasycone, a zmiany te zostały zaobserwowane nawet u osób w zaawansowanym stadium choroby. 80% osób z wczesnym stadium stwardnienia rozsianego, którzy źle się odżywiali zmarło z powodu tej choroby. Natomiast u 95% osób na diecie niskotłuszczowej uzyskano wolniejszy postęp choroby, a więc nie doświadczyło progresji niepełnosprawności. W tej grupie zmarło tylko 5 % pacjentów. Swank zaobserwował , że w Norwegii częściej chorowali spożywający mleko  w dużych ilościach mieszkańcy centralnej części kraju niż jedzący ryby mieszkańcy wybrzeża.

Ponadto zaczęto zastanawiać się nad wpływem mleka krowiego na rozwój choroby. W niektórych badaniach naukowcy sugerują, że wpływ mleka krowiego na występowanie SM może być spowodowany obecnością wirusa w mleku. Być może jakąś rolę odgrywają tutaj przeciwciała wirusowe, które wpływają na układ odpornościowy i których jest więcej u pacjentów z SM. Nie bez znaczenia wpływ może mieć także tłuszcz znajdujący się w mleku.

Obecnie dr Swank uważa, że należy ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych do nie więcej niż 15g/d, a szczególnie trzeba unikać tłuszczów z pokarmów mlecznych. Dieta powinna być również uzupełniona w suplementację tranem.

Również autorzy innych badań: Nurses Health Study i Nurses Health Study II zaobserwowali, że podaż z dietą pełnotłustego mleka u kobiet wiązała się ze zwiększonym ryzykiem występowania SM.

Wykazano także iż zachorowalność na stwardnienie rozsiane rośnie wraz z oddalaniem się od słonecznych tropików. Może istnieć także pewien związek między słabym wystawieniem na słońce w okresie dorastania, a wczesnym pojawieniem się objawów SM. Zwiększona ekspozycja na światło słoneczne również działa w tej chorobie protekcyjnie. Pod wpływem słońca dochodzi do syntezy witaminy D3 w skórze, dlatego przypuszcza się, że witamina ta odgrywa istotną rolę w prewencji stwardnienia rozsianego.

Istnieją też dowody, że wysokie stężenie homocysteiny oraz niskie stężenie witaminy B12 i folianów przyczyniają się do wystąpienia różnych chorób neurodegeneracyjnych. Stwierdzono także w badaniach, że większe spożycie białka roślinnego, błonnika pokarmowego oraz większa dawka w diecie witaminy C były związane z mniejszym ryzykiem wystąpienia schorzenia. Warto zwrócić uwagę, że dieta z konserwantami, pestycydami i antybiotykami zmienia jelitowy mikrobiom, co wiąże się z zaburzeniem układu odpornościowego i zwiększa ryzyko chorób autoimmunizacyjnych, w tym rzecz jasna SM. Wdychanie cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu w wielkich miastach lub praca z rozpuszczalnikami organicznymi mogą także okazać się ryzykowne.

Niestety, jak to zazwyczaj wygląda w świecie nauki, wyniki badań dotyczące związku czynników żywieniowych i występowania SM nie są nadal jednoznaczne, dlatego jest potrzebna większa ich liczba. Jednakże należy pamiętać, iż nieodpowiednio zbilansowana dieta, styl życia, a nawet miejsce zamieszkania są istotnymi czynnikami ryzyka występowania tej choroby. Większość badań wykazuje jednak, że chorzy z SM rzadziej niż osoby zdrowe spożywają produkty zbożowe, ryby, warzywa i owoce. Częściej natomiast konsumują produkty pochodzenia zwierzęcego, pełnotłuste mleko oraz słodycze. Badania omówione w tym artykule, dają wiele do myślenia, a nawet przemyślenia swojej obecnej diety, zwłaszcza osobom już chorującym. Pamiętajcie, że czas ma ogromne znaczenie w leczeniu SM.

 

Bibliografia:

  • Żywienie chorych na stwardnienie rozsiane — przegląd piśmiennictwa;  Marta Dąbrowska-Bender, Dagmara Mirowska-Guzel; Zakład Zdrowia Publicznego Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
  • Correlation between milk and dairy product consumption and multiple sclerosis prevalence: a worldwide study.; Malosse D1, Perron H, Sasco A, Seigneurin JM.; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1291895
  • Rola diety w stwardnieniu rozsianym. Klaudia Konikowska, Bożena Regulska-Ilow. Zakład Dietetyki, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu; https://www.researchgate.net/publication/262643689_The_role_of_diet_in_multiple_sclerosis
  • Kampman M.T., Wilsgaard T., Mellgren S.I.: Outdoor activities and diet in childhood and adolescence relate to MS risk above the Arctic Circle. J. Neurol., 2007; 254: 471-477
  • Nowoczesne zasady odżywiania. T. Colin Campbell, Thomas M. Campbell II, Galaktyka, 2011
  • Stwardnienie rozsiane: ryzyko zachorowania i prewencja choroby; Neurologia Pratyczna; https://neurologia-praktyczna.pl/a3044/Stwardnienie-rozsiane--ryzyko-zachorowania-i-prewencja-choroby.html/

Strona dla wszystkich zainteresowanych zdrowiem:

  • Dietoterapia kliniczna i pediatryczyna
  • Żywienie specjalistyczne w prewencji i leczeniu chorób
  • Dieta niskohistaminowa / Immunożywienie
  • Dieta w chorobach autoimmunologicznych
  • Przepisy na zdrowe dania o dużej gęstości odżywczej
  • Artykuły poparte badaniami naukowymi
  • Dieta Low FODMAP, śródziemnomorska

Kim jest dietetyk kliniczny?


Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dieta niskohistaminowa

Dieta niskohistaminowa

Współpraca ze specjalistami z dziedziny medycyny, dietetyki i zdrowego odżywiania

ROZUMIEM Nasza strona używa pliki cookies aby umożliwić wysoki standard obsługi.
Jeżeli nadal chcesz korzystać z serwisu, musisz wyrazić na to zgodę. Możesz również zmienić ustawienia dotyczące cookies.