Osoby z insulinoopornością często uskarżają się na przemijające ataki lęku, paniki, podenerwowania. Istnieje tutaj związek między atakami lękowymi, a wahaniami poziomu glukozy we krwi. Aby pozbyć się zaburzeń psychicznych często konieczne jest jako pierwsze ustabilizowanie stężenia glukozy we krwi. Aby to zrobić należy najpierw przyjrzeć się temu, jak reagujemy na stres. Tutaj kluczowy jest hormon, kortyzol.
Kortyzol, nazywany hormonem stresu, jest naturalnym hormonem steroidowym, produkowany przez kory nadnerczy. W odpowiedzi na stres wydzielany jest w dużej ilości, aby uzyskać więcej energii dla organizmu. W tej sytuacji podnosi się poziom glukozy, insuliny oraz kwasów tłuszczowych we krwi, zwiększa się objętość krwi, dochodzi do zatrzymania soli w organizmie, co też podnosi ciśnienie krwi. Stale podwyższony kortyzol powoduje zmniejszenie wrażliwości insulinowej, a to prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2, czy innych chorób metabolicznych. Niestety, gdy nadnercza produkują za dużo kortyzolu jesteśmy w chronicznym stresie, a pewne zmiany można zauważyć już w wyglądzie zewnętrznym. Nadmiar kortyzolu prowadzi do trądziku, insulinoooporności, rozpadu masy mięśniowej, tkanki tłuszczowej z ramion i ud, ale pozostawiając ją w obrębie brzucha, karku i twarzy. Organizm wolniej się regeneruje, dochodzi do utraty białka, spadku masy mięśniowej, następuje większe zużycie witamin i składników mineralnych. Ponadto, kortyzol w wysokich dawkach działa neurotoksyczne, spowalnia tworzenie się nowych komórek nerwowych, zaczynamy odczuwać problemy z pamięcią i koncentracją. Nadmierna podaż cukru i wysoki poziom kortyzolu prowadzi do zwiększonej aktywności komórek nerwowych, stąd też pewne uczucia przeżywmy silniej.
U osób aktywnych fizycznie stężenie kortyzolu w sytuacjach stresowych jest bardzo niewielkie, co tłumaczy ich lepszą odporność i radzenie sobie ze stresem. Stąd też tak ważna jest zmiana stylu życia: dieta i aktywność fizyczna. Jeśli chodzi o dietę, na pewno należy ograniczyć węglowodany proste, które szybko wchłaniają się z jelit do krwi. Jeżeli zjemy więcej węglowodanów w ciągu dnia, powinniśmy zrównoważyć to odpowiednio zwiększoną aktywnością fizyczną, ale niestety często tak się nie dzieje. Węglowodany złożone, w przeciwieństwie do cukrów prostych, zwiększają produkcję serotoniny , która ma działanie antystresowe, przeciwbólowe, zmniejszające nerwowość.
Więcej cukrów prostych to więcej insuliny, która zaburzać będzie równowagę metaboliczną i hormonalną.
Androgeny i insulina. Nadmiar hormonów męskich u kobiet.
Stale podwyższone stężenie insuliny prowadzi do wzrostu stężenia androgenów. W konsekwencji skóra staje się tłusta, trądzikowa, barwa głosu może się zmienić, zaczynają wypadać włosy na głowie, ale za to mam ich więcej na ciele. Często u kobiet ( ale i u mężczyzn również) stwierdza się początkowo nadwagę i otyłość brzuszną, z którą ciężko walczyć będąc na nieodpowiednich dietach. Cukier jest przetwarzany w tkankę tłuszczową, a jej nadmiar doprowadza do sytuacji w której następuje produkcja niekorzystnych substancji zapalnych będących przyczyną wielu poważnych chorób. Cukier, który powinien być spalany w komórce, zalega we krwi i dochodzi do wielu fizjologicznych nieprawidłowości w organizmie. I tak, zaburzone proporcje estrogenowo-progesteronowe i nadmiar androgenów u kobiet będą prowadziły do otyłości brzusznej, niepłodności i pogorszenia równowagi emocjonalnej oraz psychicznej.
Stale podwyższone stężenie insuliny prowadzić może do wspomnianego już zespołu policystycznych jajników, tzw. PCOS. Zespół może objawiać się zaburzeniami cyklu miesiączkowania, obecnością cech maskulinizacji, trądzikiem, przyrostem masy ciała, trudnościami z zajściem w ciążę, torbielami na jajnikach. W zespole policystycznych jajników pęcherzyki nie zanikają, ale pozostają w jajniku, produkując w nadmiarze androgeny. Wysoki poziom androgenów często prowadzić będzie również do nieuzasadnionych stanów depresyjnych. Zaburzona gospodarka węglowodanowa znacznie będzie zwiększać ryzyko pojawienia się PCOS i chorób układu krążenia.
Bez wątpienia odpowiednie żywienie powinno być jednym z pierwszych elementów terapii prowadzącej do równowagi hormonalnej. Dlatego dieta z niskim indeksem glikemicznym to główny i jeden z najlepszych sposobów walki z insulinooopornością.
