email kontakt@studiozycia.pl    location_on Kontakt
Dietetyka kliniczna i Medycyna Żywienia 0

Program dietoterapeutyczny: POZBĄDŹ SIĘ TRĄDZIKU!

Program dietoterapeutyczny: POZBĄDŹ SIĘ TRĄDZIKU!

Przeczytaj koniecznie zanim zastosujesz dietę.

W mojej pracy często spotykam się z osobami walczącymi przez lata z uciążliwym trądzikiem. Coraz częściej są to osoby po 30 roku życia. Biorąc pod uwagę różne jednostki chorobowe często im towarzyszące należy rozpatrzyć  wiele czynników, które mogą wpływać na nasilenie zmian skórnych. Podam przykłady.

Przychodzi do mnie pacjentka, u której trądzik wciąż się pojawia pomimo, iż wcześniej stosowana była dieta z niskim indeksem glikemicznym. Badania, które zaleciłam wykonać oraz przeprowadzony wywiad medyczno-żywieniowy pokazały, że pacjentka może mieć problem z nadmierną ilością spożywanych tłuszczy. Nawet jeśli są to zdrowe tłuszcze, jest ich w diecie za dużo. Już w trakcie kilku dni dietoterapii ograniczającej tłuszcze stan skóry zaczął się poprawiać.

Kolejny przykład to pacjent, sportowiec, który od 25 lat zmaga się z trądzikiem na twarzy i plecach. Tutaj po wywiadzie stwierdziłam, ze problemem mogą być produkty mleczne, których pacjent spożywa w nadmiarze. Wcześniej zrezygnował z czekolady, zmniejszył ilość tłuszczów w diecie, słodyczy, problem jednak pozostawał. Postanowiliśmy na jakiś czas usunąć mleko krowie z diety, ograniczyliśmy nabiał. Wprowadziliśmy zamienniki, aby pacjent nie miał niedoborów w postaci wapnia, czy witaminy D. Pacjent już po tygodniu stwierdził, iż stan jego skóry znacznie się poprawia, a efekty utrzymują się do dziś. Problem w tym przypadku mógł być związany z hormonem wzrostu i IGF-1, o którym piszę w dalszej części.

U większości sportowców, których proszę o zrezygnowanie lub przynajmniej ograniczeniu spożycia odżywek białkowych skóra trądzikowa ulega znaczącej i często wręcz spektakularnej poprawie.

To co łączy moich pacjentów z problemem wieloletniego trądziku to najczęściej żywność insulinotropowa, a zwłaszcza mleko krowie i węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym, brak anytoksydantów w diecie, brak błonnika, czasem nadmiar fruktozy oraz palenie papierosów. Te czynniki zmieniają funkcję wydzielniczą gruczołów łojowych i produkcję serum, co w większości przypadków prowadzi do trądziku, atopii i innych zmian skórnych.

 

Każdy przypadek rozpatruję indywidualnie, jednak widzę jak pewne zmiany w jadłospisie poprawiają stan skóry, dlatego też stworzyłam jadłospis uniwersalny, redukujący wszelkie możliwe czynniki żywieniowe nasilające trądzik. Ta dieta może okazać się także pomocna u osób z Atopowym Zapaleniem Skóry, ponieważ ma charakter diety przeciwzapalnej.

 

Jadłospis, który przedstawiam w tym programie łączy zalecenia, które tworzę dla moich pacjentów z problemem trądziku. Zachęcam cię, abyś z niego skorzystał/-a, przeanalizuj go na spokojnie pod kątem produktów, sposobu przyrządzania dań, porównaj go ze swoim sposobem żywienia.

Program zawiera:

  • Informacje dotyczące komponowania diety
  • Czytelny przykładowy jadłospis 10 –dniowy (nie indywidualny)  - z możliwością powtórzenia diety przez kolejne dni (najlepiej do miesiąca)
  • Listę zakupów oraz produktów, które wpływają pozytywnie i negatywnie na skórę.
  • Posiłki skomponowane z produktów łatwo dostępnych; ilość posiłków dziennie – 5
  • Posiłki są tak komponowane, aby nie pojawiały się żadne negatywne objawy typu senność, zmęczenie czy zawroty głowy.
  • W diecie nie ma mleka krowiego (ze względu na IGF-1), ale są mleczne produkty fermentowane.

Kaloryczność jadłospisów oscyluje w granicach 1700-2000 kcal

Rozkład makroskładników:

Węglowodany: 50-55%

Białka: 15-20%

Tłuszcze: 20-25%

Błonnik: 35-45 g

Program dostępny w sklepie naszej eporadni: http://studiozycia.pl/ebook/program-dietoterapeutyczny-pozbadz-sie-tradziku-html

Dieta nie jest dietą indywidualną i może stanowić element terapii po indywidualnej konsultacji z lekarzem i dietetykiem, zwłaszcza jeśli stosowane są leki. Niniejszy poradnik nie podejmuje prób leczenia, stanowi jedynie źródło informacji. Nie jest to dieta bezglutenowa, bogatobiałkowa, itd. Zawarte tu porady nie mogą zastępować diagnostyki i leczenia. Wszelkie wątpliwości należy wyjaśnić w porozumieniu z lekarzem. Po dietę indywidualną prosimy skontaktować się bezpośrednio z naszą poradnią kontakt@studiozycia.pl

 

Co obecnie wiemy o trądziku?

Trądzik pospolity jest powszechnie występującą, przewlekłą chorobą zapalną skóry. Na jego rozwój wpływ ma wiele czynników. Osoby borykające się z trądzikiem powinny wiedzieć co należy uwzględnić w swojej diecie, co ograniczyć, a czego się wystrzegać.

Trądzik najczęściej dotyka młodzież nastoletnią, co związane jest ze zwiększoną w tym okresie aktywnością hormonalną. Pacjentami u dermatologa stają się jednak coraz częściej ludzie dorośli. W moim gabinecie pojawiają się pacjenci po wielu kuracjach antybiotykowych, które miały poprawić wygląd ich cery. Leki działały, ale niestety po ich odstawieniu trądzik powracał.

Wpływ diety na zaostrzanie zmian trądzikowych przez lata był kontrowersyjny. Początkowo mówiono o negatywnym wpływie cukru, ostrych przypraw, czekolady, produktów smażonych na zaostrzenie objawów choroby. W ostatnich latach pojawiły się prace, w których przedstawiano negatywny wpływ spożywania dużej ilości produktów o wysokim indeksie glikemicznym (białe pieczywo, słodycze, czekolada, ziemniaki, biały ryż, słodkie napoje, generalnie dużo białego). Zwrócono szczególną uwagę na zależność między hiperinsulinemią spowodowaną pokarmami, a nasileniem wydzielania androgenów. Coraz częściej pojawiają się doniesienia sugerujące negatywny wpływ na przebieg choroby produktów tj. mleko i tłuszcze, nawet te zdrowe tłuszcze, ale spożywane w nadmiarze. Jak jest naprawdę?

Wyniki badań na świecie wskazują na duży związek pomiędzy spożywanymi produktami,  a stanem cery trądzikowej. Badania (Wyrzykowska i wsp.) wykazują, że najbardziej negatywny wpływ na trądzik mają kolejno: orzechy, słodycze (czekolada, ciastka i ciasta) produkty o wysokiej zawartości tłuszczu, potrawy smażone, jajka, margaryny, produkty mleczne i przyprawy.

Na gorszy stan skóry u chorych wpływa także niska podaż warzyw i owoców w diecie oraz radykalna zmiana sposobu odżywiania np. w wyniku emigracji.

Tłuszcze. Problem z ich nadmiarem.

Analizując dietę moich pacjentów z trądzikiem zauważam u większości problem związany ze spożyciem tłuszczów. A raczej z ich nadmiarem.

Dlatego w diecie ograniczam szczególnie tłuszcze nasycone: ich źródłem są tłuszcze zwierzęce – nabiał, czerwone mięso, wędliny, kiełbasy, ale też pokarmy wysoko przetworzone i fast foody, dania typu instant (zupy w proszku, zupki chińskie), dania gotowe mrożone, słodycze, ciastka, wafelki. Także, zbyt duża ilość przeciwzapalnych olejów roślinnych może zaostrzać zmiany skórne.

Dlaczego nie polecam czekolady osobom ze zmianami skórnymi.

Najczęściej spożywane są mieszanki i tak już przetworzonej czekolady z mlekiem i innymi produktami (np. masłem). Z powodu zawartości w tych produktach kofeiny, serotoniny, fenyloetyloaminy i kwasów tłuszczowych zwiększa się ilość wydzielanej insuliny, a więc dochodzić będzie do zaostrzenia zmian na skórze. Oczywiście nie wszyscy będą reagować na czekoladę tak samo, ale jeśli chcemy wprowadzić dietoterapię przy trądziku warto na jakiś czas ją odłożyć!

Wpływ produktów mlecznych na stan skóry trądzikowej.

Coraz częściej dostrzega się niemały wpływ produktów mlecznych na stan skóry trądzikowej. Występowanie trądziku jest skorelowane z hormonem wzrostu i IGF-1. Natomiast, wysokie stężenie IGF-1 powoduje zwiększoną produkcję łoju, a także zwiększone wydzielanie niektórych związków hormonalnych. Mleko należy do produktów o wysokim IG i prawdopodobnie wpływa na podwyższenie we krwi poziomu insuliny oraz IGF-1.

Stale podwyższony poziom insuliny/IGF-I wydaje się odgrywać najważniejszą rolę w patogenezie trądziku.

 

Co mówią badania (Adebamowo i wsp. oraz Simonart)?

  • Spożywanie produktów nabiałowych może wiązać sie z pogorszeniem stanu skóry.
  • Odtłuszczone mleko ma bardziej negatywny wpływ niż pełnotłuste; związane jest to z mniejszą ilością zawartych w nim estrogenów, które zmniejszają ryzyko trądziku.
  • Mleko UHT jest jeszcze gorsze! Codzienne spożywanie mleka UHT powoduje wzrost IGF-1 w surowicy krwi. Badania przeprowadzone w Mongolii pokazały, iż codzienne spożywanie 710 ml mleka UHT przez 1 miesiąc, spowodowało wzrost IGF-1 w surowicy krwi o 23%.
  • Z trądzikiem borykają się często osoby ćwiczące regularnie na siłowni, którzy przyjmują białka serwatkowe by zwiększyć masę mięśniową. Białka serwatkowe mogą także powodować zwiększone wydzielanie insuliny oraz czynnika wzrostu IGF-1.

Czy ja jako dietetyk odradzam picie mleka. Nie! Ale być może u niektórych osób warto byłoby taką zmianę wprowadzić na kilka tygodni i obserwować skórę. U wielu pacjentów zauważam jednak, iż częste spożywanie mleka, szczególnie odtłuszczonego, pogarsza stan skóry trądzikowej. Prawdopodobnie jest to związane z obecnością androgenów w mleku, których dodatkowe spożycie negatywnie wpływa na zmiany skórne, szczególnie w okresie dojrzewania.

Polecam jednak, chociaż także w rozsądnych ilościach, produkty mleczne fermentowane.

Spożywanie mlecznych produktów fermentowanych nie wpływa na pogorszenie się stanu skóry trądzikowej, a wręcz przeciwnie, może powodować jej poprawę. Jest to związane prawdopodobnie z obecnością w tych produktach laktoferyny, bakterii Lactobacillus, które zmniejszają stan zapalny, redukują produkcję łoju, a także utrudnia kolonizację Propionibacterium acnes.

 

Problem z IGF-1.

W czasie dojrzewania wzrasta stężenie hormonu wzrostu i zwiększa się wątrobowa produkcja IGF-1. Co ciekawe, u pacjentów z wrodzonym niedoborem IGF-1 (badane:zespół Larona) nie występuje trądzik.

 

Indeks glikemiczny.

Produkty o wysokim indeksie glikemicznym powodują wzrost produkcji IGF-1, który jak już wiadomo zwiększa ilość androgenów, prowadząc do wzmożonego wydzielania łoju.

Cukier zwiększa przepuszczalność jelita, zmienia też skład flory bakteryjnej w jelitach. To wszystko prowadzi do licznych stanów zapalnych, także na widocznych na skórze.

 

Cynk.

Cynk pełni rolę bakteriostatyczną w stosunku do Propionibacterium acnes. U pacjentów ze zmianami trądzikowymi często stwierdza się niedobory cynku. Dlatego włączenie suplementacji tym pierwiastkiem może poprawić stan skóry. Cynk jest składnikiem wielu enzymów, sprzyja regeneracji nabłonków, objawia działanie przeciwłojotokowe.

Bogatym źródłem cynku są pestki dyni i słonecznika, nasiona roślin strączkowych oraz produkty z pełnego ziarna.

 

Krzem.

Krzem przyspiesza złuszczanie naskórka. Odnajdziemy go w produktach zbożowych, marchwi, bananach, skórce owoców, czosnku czy ziołach tj. skrzyp i pokrzywa.

 

Witamina D.

Niedobór witaminy D może mieć znaczenie w patogenezie zmian trądzikowych. Uznaje się, że za powstawanie trądziku odpowiedzialna jest bakteria gram dodatnia - Propionibacterium acnes, która stanowi florę fizjologiczną skóry. Jej rozrost może być natomiast hamowany przez witaminę D. Dlatego zachęcam do badania stężenia witaminy D i jej suplementacji w razie potrzeby (standardowo 2000 IU dziennie).

 

Omega-3

Zalecam przyjmowanie kwasów  omega-3 w formie aktywnych związków EPA oraz DHA zmniejszających stany zapalane oraz stymulujących pracę układu immunologicznego. Dobrym źródłem pokarmowych kwasów EPA i DHA są ryby morskie np. łosoś, makrela, dorsz oraz tran.

 

Dieta roślinna oparta na skrobi – czy pomaga?

Dlaczego piszę o diecie opartej na skrobi, czyli dość popularnej diecie dr McDougalla? Powodem jej pozytywnego wpływu na skórę może być ograniczona ilość tłuszczów nasyconych, cholesterolu, tłuszczów typu trans, białka zwierzęcego oraz wielu innych substancji prozapalnych.

Dieta Dr McDougalla jest oparta na produktach skrobiowych, warzywach i owocach, nie zawiera produktów pochodzenia zwierzęcego, ryb, jaj oraz mocno ogranicza oleje roślinne. Dieta zawiera małe ilości soli, cukru i/lub przypraw. Jak już pisałam dieta opiera się na skrobi. A najważniejszym źródłem skrobi są zboża, rośliny strączkowe, ziemniaki.

Nieuzasadnione jednak wydaje się być mocne ograniczanie tłuszczów roślinnych oraz eliminacja ryb z diety. Takie ograniczenia pozbawiają kwasów omega-3 niezbędnych m.in. do prawidłowej pracy układu nerwowego, krążenia i przeciwdziałania stanom zapalnym. Dieta ta z pewnością przynosi korzystne efekty zdrowotne, jednakże u mnie w jadłospisach jest miejsce dla ryb, jaj i olejów roślinnych, oczywiście wszystko przy udziale innych zdrowych produktów oraz w rozsądnych ilościach, a także według indywidualnej tolerancji pokarmowej pacjenta.

 

Podsumowanie. Czyli co pomaga moim pacjentom?

Jeśli od długiego czasu borykasz się z problemami skórnymi warto rozważyć następujące:

Dieta musi opierać się na pokarmach o niskim indeksie glikemicznym, większej zawartości warzyw i owoców (ale te powinny być uboższe we fruktozę) - (głównie na surowo), cynku, witamin D, A, znacznym ograniczeniu słodyczy, w tym czekolady. Należy stanowczo zmniejszyć ilość spożywanych tłuszczów, nawet z roślin (np. oleje roślinne). Mleko krowie zalecam przynajmniej na okres próbny zastąpić roślinnym (fortyfikowane w wapń i wit. B12), mięso w niewielkiej ilości (chude mięso, ryby). Zalecam zwiększyć ilość wody mineralnej do przynajmniej 6 szklanek na dobę. Nie smażymy przynajmniej przez 1 miesiąc, zalecam duszenie, ewentualnie pieczenie i gotowanie. Obserwuj jak w ciągu miesiąca zmienia się twoja skóra.

 

Naturalne wsparcie, czyli co polecam na stabilizację glikemii oraz szybsze usuwanie szkodliwych toksyn tak, by te nie przedostały się do krwiobiegu:

  • Babka płesznik lub jajowata
  • Siemię lniane
  • Liście pokrzywy
  • Morwa biała (napar z liści)
  • Natka pietruszki
  • Niepokalanek pospolity
  • Mniszek lekarski

 

Bibliografia:

  • Adebamowo CA, Spiegelman D, Danby FW i wsp. High school dietary dairy intake and teenage acne. J Am Acad Dermatol. 2005;52(2):207-14.
  • Dawidziak J., Balcerkiewicz M., Dieta jako uzupełnienie leczenia trądziku pospolitego. Część I. Witaminy i minerały. FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2016; 9: 1-5
  • Dawidziak J., Balcerkiewicz M., Dieta jako uzupełnienie leczenia trądziku pospolitego (Acne vulgaris). Część II. Kwasy tłuszczowe, indeks glikemiczny, przetwory mleczne. FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2016; 9: 67-72
  • Kamm A., Barańska-Rybak W., Wpływ żywienia jako czynnika środowiskiego na poprawę kondycji skóry wśród dorosłych kobiet z trądzikiem pospolitym. Żywienie a środowisko,  pod red. M. Podgórskiej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania, Gdańsk 2016.
  • Kim J, Ko Y, Park YK i wsp. Dietary eff ect of lactoferrin-enriched fermented milk on skin surface lipid and clinical improvement of acne vulgaris. Nutrition. 2010;26(9):902-9.
  • Korcz-Iżykowska M., Majewska K., Kędzia A., Wpływ hormonu wzrostu i rekom-binowanego ludzkiego hormonu wzrostu na homeostazę skóry. Pediatr. Endocrinol. 2018.17.4.65:245-250
  • Mostafa WZ, Hegazy RA. Vitamin D and the skin: Focus on a complex relationship: A review. J Adv Res. 2015;6(6):793-804.
  • Simonart T. Acne and whey protein supplementation among bodybuilders. Dermatology. 2012;225(3):256-8.
  • Wyrzykowska N, Wyrzykowski M, Żaba RW i wsp. Diet and acne vulgaris. Prz Gastroenterol. 2013;8(2)93-7.

Strona dla wszystkich zainteresowanych zdrowiem:

  • Dietoterapia kliniczna i pediatryczyna
  • Żywienie specjalistyczne w prewencji i leczeniu chorób
  • Dieta niskohistaminowa / Immunożywienie
  • Dieta w chorobach autoimmunologicznych
  • Przepisy na zdrowe dania o dużej gęstości odżywczej
  • Artykuły poparte badaniami naukowymi
  • Dieta Low FODMAP, śródziemnomorska

Kim jest dietetyk kliniczny?


Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dieta niskohistaminowa

Dieta niskohistaminowa

Współpraca ze specjalistami z dziedziny medycyny, dietetyki i zdrowego odżywiania

ROZUMIEM Nasza strona używa pliki cookies aby umożliwić wysoki standard obsługi.
Jeżeli nadal chcesz korzystać z serwisu, musisz wyrazić na to zgodę. Możesz również zmienić ustawienia dotyczące cookies.