Co jakiś czas będę publikowała streszczenia artykułów naukowych, medycznych: prace podglądowe, badawcze. Pragnę przekazywać Wam wiedzę o żywieniu i dietoterapii bazując tylko na wiarygodnych materiałach zgodnych z zasadami medycyny opartej na aktualnej wiedzy i faktach naukowo-medycznych. Wszystko po to, abyście nie zgubili się w gąszczu internetowych, często fałszywych i nieprawdziwych, a czasem wręcz śmiesznych informacji.
Dzisiaj tematem będzie ryż . :)
Celem tego artykułu jest przedstawienie różnic i walorów zdrowotnych poszczególnych odmian ryżu oraz możliwych korzyści terapeutycznych wynikających z ich spożywania. Streszczając omawianą pracę pragnę Państwu przedstawić bliżej wady i zalety tego produktu.
Najczęściej spożywamy ryż biały. Ale czy słusznie? Spośród wielu odmian ryżu, na uwagę zasługują ryże kolorowe: czerwony, czarny oraz dziki. Ryż składa się głównie z węglowodanów, małej ilości białka i znikomej tłuszczu. W zależności od odmiany, ryż zawiera też różną ilość błonnika pokarmowego. Rozpuszczalna frakcja błonnika spełnia tu funkcję prebiotyku, co też wpływać będzie korzystnie na skład mikroflory jelitowej. Jak wiadomo, biały ryż tego błonnika ma najmniej. Wiele witamin i minerałów jest skoncentrowanych w otrębach i zarodku ziarna ryżu, więc białe odmiany będą uboższe w te składniki. Biały ryż ze względu na kolor będzie też ubogi w związki pełniące funkcję antyoksydantów. Pełnoziarniste odmiany ryżu są bogate w tiaminę (wit. B1), niacynę (wit. B3) i witaminę B6, które są niezbędne dla prawidłowości procesów metabolicznych, pracy układu nerwowego, mięśni i serca. Odmiana czerwona i czarna zawierać będzie więcej żelaza, magnezu, cynku, witaminy E. Ryż ma bardzo niską zawartość sodu, co jest korzystną informacją, szczególnie dla osób chorujących na nadciśnienie. Co może okazać się ciekawe to informacja, iż dziki ryż zawiera najmniej selenu – i tu niespodzianka: biały ryż posiada kilkakrotnie więcej tego mikroelementu.
Ciemna strona ryżu.
Niestety, na tle pozostałych zbóż, ryż charakteryzuje się większą zdolnością do gromadzenia szczególnie rtęci i arsenu. Arsen nawet w niewielkich dawkach może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworu pęcherza moczowego, płuc i skóry, a także niepłodności, cukrzycy i chorób serca. Biały ryż jest pozbawiany otrębów, a razem z nimi sporej części arsenu, więc zawiera go mniej od pełnoziarnistych odmian. Zaleca się, aby u dzieci do 5. roku życia nie wprowadzać mleka ryżowego do diety oraz ograniczyć spożycie ryżu do 1/1,5 porcji tygodniowo. Wiąże się to z większą podatnością młodego organizmu na niekorzystne działanie arsenu. Podobne zalecenia dotyczą kobiet ciężarnych. Oczywiście, jeżeli nasza dieta jest zróżnicowana, spożywanie ryżu nie stanowi zagrożenia związanego z zatruciem arsenem.
Mleko ryżowe.
Mleko powstałe z ryżu zawiera małe ilości tłuszczu, a cholesterol i laktoza nie występują w nim w ogóle. Takie mleko ma mały potencjał alergizujący, co jest cenną informacją dla osób nietolerujących laktozy czy uczulonych na białka mleka krowiego. Na niekorzyść mleka ryżowego przemawia jednak wysoka zawartość węglowodanów oraz mała zawartość białka i wapnia.
Korzyści zdrowotne.
Ze względu na to iż, ryż biały zalicza się do produktów lekkostrawnych zaleca się go głównie osobom gorączkującym, cierpiącym na biegunki czy różnego rodzaju stany zapalne.
Korzystny wpływ diety opartej na zwiększonym spożyciu ryżu obserwuje się w terapii łuszczycy, cukrzycy, utrzymaniu prawidłowych: poziomu cholesterolu we krwi i masy ciała oraz zapobieganiu nowotworom. Wszystkie pełnoziarniste odmiany ryżu zawierają kwas fitynowy w znacznych ilościach, a jego przeciwnowotworowe działanie jest tematem wielu badań. Co więcej, skrobia oporna, fermentowana przy udziale flory jelitowej z wytworzeniem kwasu masłowego ma silne właściwościach przeciwnowotworowe w odniesieniu do raka jelita grubego. Ponadto, polisacharydy błonnika pokarmowego zawartego w ryżu wiążą część kwasów żółciowych w świetle jelita i są wydalane z organizmu. Dzięki temu dochodzi do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi oraz obniżenie poziomu LDL. Wspomniała została cukrzyca i wpływ białego ryżu na stężenie glukozy we krwi. Biały ryż składa się głównie z węglowodanów, co w połączeniu z wysokim indeksem glikemicznym będzie mieć niekorzystny wpływ na przebieg choroby, powodując znaczne wahania poziomu glukozy we krwi po jego spożyciu. Zaleca się więc ryże kolorowe ze względu na większą zawartość błonnika w tych odmianach. Ryż jako produkt bezglutenowy może stanowić też ważny składnik diety bez glutenu, przyczyniając się do leczenia objawów łuszczycy. Autorzy artykułu przywołują również dietę ryżową, której prekursorem był doktor Walter Kempner i która stanowiła uzupełnienie leczenia nadciśnienia tętniczego i chorób nerek.
Podsumowując, należy pamiętać, że każdy produkt odżywczy ma swoje zalety, ale i wady. Ryż jest tego świetnym przykładem. Dlatego zróżnicowana dieta powinna być główną zasadą prawidłowego żywienia.
Źródło i link do artykułu:
Artykuł napisany na podstawie pracy podglądowej Ryż to zdrowie – prawda czy mit?
Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2017, s. 53-59
Zygmunt Zdrojewicz1, Adam Jagodziński2, Małgorzata Kowalik2
Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, źródło: http://www.czytelniamedyczna.pl/5914,ryz-to-zdrowie-prawda-czy-mit.html
